wtorek, 27 stycznia 2015

Paweł Huelle "Mercedes - benz. Z listów do Hrabala"



Na wstępie muszę się przyznać że nie wiem jak ugryźć tego Mercedesa. Przez 137 stron tej nietuzinkowej prozy towarzyszył mi cały wachlarz sprzecznych uczuć. Poczynając od irytacji, przez kiełkujące znudzenie, na zaciekawieniu skończywszy. Przy czym irytacji i znudzenia było więcej niż zainteresowania.

Mercedes - Benz jest piątą w karierze pisarskiej Huelle książką, która ukazała się drukiem. Biorąc pod uwagę również tomik wierszy z 1994, mamy razem sześć publikacji na przestrzeni 14 lat. Autor miał więc naprawdę dużo czasu na to by wypracować swój własny, indywidualny styl, zwłaszcza że w tym czasie zapewne napisał znacznie więcej. W tej niewielkiej objętościowo próbce prozy pisarz zrobił jednak coś niewybaczalnego dla twórcy który swój debiut ma już dawno za sobą, mianowicie skopiował styl swojego starszego kolegi po fachu, Bohumila Hrabala. Nie jestem miłośnikiem tego typu twórczości, która kojarzy mi się z czymś nieco infantylnym i przaśnym, niecierpianym przeze mnie Szwejkiem i traumą z pierwszej w życiu kolonii, jeszcze w Czechosłowacji, gdzie pochorowałem się po zimnych niesmacznych knedlach. Hrabala czytałem tylko Pociągi pod specjalnym nadzorem, i to dosyć dawno temu, ale sposób pisania pana Pawła, słownictwo, niekończące się zdania, nawet nazwiska postaci, które bardziej przypominają czeskie,  wszystko pachnie na kilometr prozą Bohumila. 

Drugą rzeczą, która mnie drażni w tej książce jest główny wątek, wspomnienia o dziadkach narratora, zapewne samego Huelle, o których w bardzo kwiecisty sposób opowiada swojej instruktorce jazdy, pannie Ciwle. Z opowiadań tych wynika że przed wojną to się żyło z pazurem, eleganckim i błyszczącym jak laska angielskiego lorda. Ludzie byli weseli, pełni werwy, niezwykle inteligentni i odważni a wszelkie troski zazwyczaj omijały ich szerokim łukiem. Nasuwa się w tym momencie pytanie, jakim cudem w takim razie ci wszyscy inteligenci dopuścili do tego co się stało w 1939 roku i potem, po wojnie, bo pomiędzy samochodową pogonią za balonem pełniącym rolę lisa, wizytami u księcia takiego i owakiego, przejażdżkami z upierdliwymi ciotkami, przycinaniem róż, robieniem zdjęć itd. itp., musieli się chyba jeszcze czymś innym zajmować? Całe szczęście Huelle w porę opamiętuje się w głoszeniu tych peanów, i gdy w swojej opowieści dociera do okupacji i czasów późniejszych, nie jest już aż tak obrzydliwie różowo.

Literatura powinna budzić w czytelniku emocje, im bardziej skrajne tym lepiej. Powinna też ze sobą nieść coś więcej niż tylko przyjemność z czytania. Z lektury Mercedesa nie wyniosłem nic poza ogólnym pojęciem że z przedwojennymi modelami samochodów było masę roboty i praktycznie co 500 metrów na liczniku trzeba było jakąś ich część poddawać przeglądowi, wymieniać, czyścić, naprawiać. Jestem rozczarowany i odczuwam jak najbardziej zasłużony żal do autora tak fantastycznej powieści jak Weiser Dawidek. Jeżeli jakimś cudem Paweł Huelle przeczyta kiedyś tę recenzje, to bardzo Pana proszę, niech Pan pisze po swojemu.
 

1 komentarz:

  1. Po tej recenzji przyznam, że za Mercedesa pewnie się nie wezmę, ale do Pawła Huelle prędzej czy później zamierzam zajrzeć, więc dzięki za przypomnienie o nim.

    OdpowiedzUsuń

SpisBlog
katalog blogów
zBLOGowani.pl