Fantastyczny Piątek: Gaiman po rosyjsku, czyli "Tajemna historia Moskwy"

Rosja to idealne miejsce dla literatury fantastycznej. Kraj w którym wolne media to fikcja, wolność wypowiedzi i sumienia nie istnieje, a niewyobrażalne bogactwo, najnowsze osiągnięcia techniki i nauki, funkcjonują obok biedy i zacofania rodem z dziewiętnastego wieku. Rosja jest zatem  najlepszą glebą dla ziarna literatury fantasy i SciFi. Nic dziwnego zatem że to właśnie tam rozbłysła literacka gwiazda, o której śmiało można powiedzieć że jest rosyjskim Gaimanem. 

Ekaterina Sedia urodziła się w Rosji, skąd wyjechała na studia do U.S.A., i tam już pozostała. Mimo wielu lat spędzonych poza ojczyzną, wciąż jest bardzo słowiańska, co udowadnia w Tajemnej historii Moskwy. Akcja powieści rozgrywa się w latach dziewięćdziesiątych. Młoda kobieta, Galina, będąca w nieustanym oszołomieniu wywołanym pozornymi przemianami w kraju, jest świadkiem niewytłumaczalnego zdarzenia. Maria, jej młodsza siostra, przeminie się w Kawkę i odlatuje z brzydkiego mieszkania na ponurym blokowisku.Galina postanawia pomóc siostrze, i wyrusza na jej poszukiwania. Wędrując przez miejską dżunglę spotyka Jakowa, policjanta prowadzącego sprawę tajemniczych, masowych zniknięć. Zagłębiając się w śledztwo obydwoje trafiają do podziemnej krainy, miejsca będącego poza czasem i rzeczywistością.

Wszelkie porównania dla każdego artysty są krzywdzące. Każdy z nich w swoim procesie twórczym stara się być oryginalnym, ale tak już ten świat skonstruowano, że te nieszczęsne porównania nasuwają. W przypadku Tajemnej historii Moskwy fabularne podobieństwa do prozy Gaimana kończą się na istnieniu drugiej, podziemnej Moskwy. Powieść Ekateriny Sedi jest posępna, mroczna i przeraźliwie smutna. Autorka idealnie odmalowuje żal, utracone nadzieje i niechęć, wypełniające każdy metr szarej metropolii. Mieszkańcy podziemnego miasta, postacie bardzo charakterystyczne dla literatury rosyjskiej, przypominają bardziej emigrantów uciekających przed politycznym reżimem, niż barwną ferajnę zaludniającą Londyn Pod. Punktem wspólnym dla obojga autorów są liczne nawiązania do starych baśni i podań ludowych. To właśnie zestawienie współczesnej Moskwy z odrealnioną historią jest największą zaletą Tajemnej historii Moskwy.

Tajemna historia... to literatura niełatwa w odbiorze. Zmusza do przemyśleń i refleksji, a brak szalonego tempa i gwałtownych zwrotów akcji, sprawi że miłośnicy typowej literatury fantasy szybko się znudzą. Ekaterina Sedia pisze dla czytelnika wymagającego, który nawet w baśni dla dorosłych szuka drugiego, a czasem nawet trzeciego dna.